Partiküllü Yağ Ne Demek?

Partiküllü Yağ Ne Demek?

“Partiküllü yağ”, otomotiv jargonunda çoğu zaman DPF/GPF uyumlu, düşük kül (low-SAPS) motor yağlarını ifade eder. Adından farklı olarak bu yağların içinde ekstra “partikül” yoktur; tam tersine SAPS (sülfatlanmış kül, fosfor, kükürt) düzeyleri sınırlanmıştır. Amaç, dizel partikül filtresi (DPF) ve benzinli partikül filtresi (GPF) gibi egzoz sonrası emisyon sistemlerini korumaktır. Kısacası partiküllü yağ = DPF/GPF dostu, düşük kül yağ demektir.

Neden “partiküllü” deniyor?

Piyasada yerleşmiş bir ifade olduğu için “partiküllü yağ” tabiri kullanılagelir. Ancak teknik karşılığı “partikül filtresiyle uyumlu” yağdır. İçinde partikül olan yağ değil, partikül filtresini tıkamayan yağ kastedilir. Bu ayrımı doğru yapmak, doğru yağ seçimi ve garanti açısından kritik önemdedir.

SAPS Nedir? Düşük Kül (Low-SAPS) Mantığı

SAPS, motor yağındaki Sulfated Ash (sülfatlanmış kül), Phosphorus (fosfor) ve Sulfur (kükürt) miktarını anlatır. Bu elementler ve katkılar, yanma/yağ tüketimi sonucu kül oluşturup DPF/GPF’de birikerek zamanla tıkanmaya, katalizör veriminde düşüşe, emisyon problemlerine ve yakıt tüketiminde artışa sebep olabilir. Low-SAPS yaklaşımı, yağa “bir şey eklemekten” ziyade bazı katkıları sınırlamaktır. Böylece filtre ömrü uzar, rejenerasyon sıklığı ve bakım maliyetleri düşer.

DPF/GPF ile Partiküllü Yağ İlişkisi

DPF (dizel) ve GPF (benzin), egzoz gazındaki kurum ve parçacıkları tutup yakarak emisyonu azaltır. Yağda yüksek kül varsa, zamanla kül tortusu filtre gözeneklerine yapışır ve rejenerasyonla tamamen temizlenemez. Bu durum:

• Çekişte azalma, yakıt tüketiminde artış, motor arıza ışığı,
• Erken DPF/GPF doluluğu, servis müdahalesi ve yüksek maliyet ile sonuçlanabilir.
  Partiküllü yağ (low-SAPS) kullanımı, bu riskleri azaltır ve emisyon donanımlarının ömrünü uzatır.

ACEA Sınıfları: C1–C6 Nasıl Okunur?

Avrupa yağ sınıflandırmasında ACEA C serisi, DPF/GPF uyumlu yağları kapsar:

• ACEA C1 & C4: Low-SAPS (çok düşük kül).
• ACEA C2, C3, C5, C6: Mid-SAPS (sınırlı kül; DPF/GPF ile uyumlu).
  Ayrıca bu sınıflarda HTHS (yüksek sıcaklık-yüksek kesme viskozitesi) eşikleri ve yakıt ekonomisi hedefleri farklıdır. Örneğin C2/C5/C6 sınıflarında yakıt ekonomisi odaklı daha düşük HTHS tercih edilebilirken, C3 genellikle daha yüksek koruma isteyen motorlarda yaygındır. Partiküllü yağ seçimi yaparken sadece viskoziteye (5W-30, 0W-20 vb.) bakmak yetmez; esas olan ACEA sınıfı ve üretici (OEM) onayıdır.

OEM Onayları: Sadece ACEA Yetmez

Birçok üretici, ACEA C sınıfına ek olarak kendi testlerini ister:

• VW 504 00 / 507 00 (VAG grubu DPF uyumlu),
• MB 229.51 / 229.52 (Mercedes-Benz emisyon donanımı uyumlu),
• BMW Longlife-04 (DPF’li uygulamalar),
• Ford, PSA/Stellantis, Renault-Nissan vb. özgül onaylar.
  Partiküllü yağ ne demek? sorusunun pratik cevabı şudur: Aracın kitapçığındaki ACEA + OEM onayını sağlayan, DPF/GPF’ye zarar vermeyecek düşük kül yağ.

Hangi Yağı Seçmeliyim? 

1. Kullanım kılavuzunu açın: “ACEA C…” sınıfı ve OEM onayı tam eşleşmeli.
2. Motor tipi/egzoz sistemi: Dizel DPF mi, benzinli GDI + GPF mi? Partiküllü yağ her iki yapıda da gerekebilir.
3. Viskozite aralığı: İklime ve üreticiye göre 0W-20, 0W-30, 5W-30, 5W-40. Viskozite tek başına karar ölçütü değildir.
4. Sürüş profili: Kısa mesafe/şehir içi, sık dur-kalk yapan araçlar rejenerasyonu zorlar; low-SAPS tercihinin önemi artar.
5. Servis geçmişi ve yağ tüketimi: Yağ eksiltmesi olan motorlarda kül birikimi hızı yükselir; partiküllü yağ kullanımı ve düzenli seviye takibi elzemdir.
6. Garanti/uzatılmış garanti: Yanlış sınıf yağ, garanti dışı sonuçlar doğurabilir. Partiküllü motor yağı seçimi, koşullara uyum için zorunlu olabilir.

Partiküllü Yağ ile “Normal” Yağ Arasındaki Farklar

• Katkı seviyesi: Low-SAPS yağlarda kül/fosfor/kükürt sınırları daha sıkıdır.
• Emisyon donanımı uyumu: DPF/GPF ve katalizör ömrü korunur.
• Yakıt ekonomisi ve performans: Doğru ACEA sınıfı + HTHS kombinasyonu, yakıt tüketimi ve aşınma koruması dengesini sağlar.
• Bakım aralığı: Üretici onaylı partiküllü motor yağı, uzatılmış servis aralıklarına uyabilir; yanlış yağ ise erken tıkanma/ek bakım doğurur.

Sık Yapılan Hatalar

• “Her 5W-30 aynıdır” sanısı: Viskozite =/=> sınıf. ACEA C3 ile ACEA A3/B4 aynı değildir; partiküllü yağ yalnızca C serisidir.
• “Benzinlide gerek yok” yanılgısı: GPF’li yeni nesil benzinliler de low/mid-SAPS ister.
• “Düşük kül = zayıf koruma” miti: Doğru ACEA + OEM karşılandığında aşınma koruması hedeflere uygundur.
• Etiketi eksik okumak: Sadece “sentetik” yazmasına aldanmayın; ACEA C… ve üretici onayı yazılı olmalı.

Bakım ve Kullanım Önerileri

• Değişim periyodu: Kitapçıkta önerilen km/süreyi aşmayın; ağır kullanımda süreyi kısaltın.
• Kaliteli yakıt ve doğru hava yakıt oranı: Yetersiz yanma kurum üretimini artırır, DPF/GPF yükünü büyütür.
• Yağ seviyesi ve buharlaşma: Sık kısa yol, soğuk çalışma, yüksek sıcaklık yağ tüketimini etkiler; seviye kontrolü yapın.
• Rejenerasyon koşulları: Uzun ve sabit sürüşler, DPF rejenerasyonu için yardımcıdır; sürekli kısa mesafeden kaçının.
• Arıza lambası/uyarı: DPF doluluğu, rejenerasyon sorunu veya uygunsuz yağ kullanımını gösterebilir; gecikmeden servise başvurun.

Sıkça Sorulan Sorular

Partiküllü yağ ne demek kısaca?
Partiküllü yağ, DPF/GPF uyumlu, düşük kül (low-SAPS) motor yağıdır; partikül filtresini korumak için SAPS seviyesi sınırlanmıştır.

Partiküllü yağ hangi araçlarda gerekli?
DPF’li dizeller ve GPF’li benzinliler başta olmak üzere, üreticisi ACEA C sınıfı ve OEM onayı isteyen tüm araçlarda gereklidir.

ACEA C2 mi C3 mü, nasıl karar verilir?
Karar kullanım kılavuzundaki sınıfa ve OEM onayına göre verilir. C2/C5/C6 daha çok yakıt ekonomisi odaklı (daha düşük HTHS) olabilir; C3 ise yüksek koruma hedefli uygulamalarda yaygındır.

Yanlış yağ kullanırsam ne olur?
Uzun vadede DPF/GPF tıkanması, katalizör verim kaybı, yakıt tüketimi artışı ve garanti sorunları yaşanabilir. Doğru çözüm, kitapçıktaki ACEA + OEM kombinasyonudur.

Partiküllü yağ sadece 5W-30 mudur?
Hayır. 0W-20, 0W-30, 5W-30, 5W-40 gibi farklı viskozitelerde de ACEA C sınıfı ve OEM onaylı partiküllü motor yağı bulunur.

Low-SAPS ile mid-SAPS farkı nedir?
Low-SAPS (C1/C4) daha sıkı kül/fosfor/kükürt sınırlarına sahiptir; mid-SAPS (C2/C3/C5/C6) ise sınırlı ama daha geniş toleranslıdır. Seçim, motor tasarımı ve üretici onayına bağlıdır.

Sonuç: Doğru Yağ = Sağlıklı Emisyon Sistemi

Partiküllü yağ, yanlış anlaşılan adının aksine partikül içeren değil, partikül filtresiyle uyumlu yağdır. DPF/GPF ömrünü uzatmak, yakıt ekonomisini korumak ve emisyon sorunlarını önlemek için ACEA C sınıfı ve üretici onaylı bir düşük kül yağ seçin. Viskoziteyi tek kriter yapmayın; kullanım kılavuzundaki gereklilikleri harfiyen uygulayın. Böylece partiküllü yağ tercihiniz, aracınızın performansını, emisyon sistemini ve uzun ömürlü bakım dengesini güvence altına alır.