Noter Satışı Yapılan Aracın İadesi Nasıl Olur?

Noter Satışı Yapılan Aracın İadesi Nasıl Olur? 

Noter satışı, araç mülkiyetini anında devreden ve bağlayıcı nitelikte resmi bir işlemdir. Bu nedenle “satışı iptal edeyim” şeklinde tek taraflı bir geri alma yolu yoktur. Aracın “iade” edilmesi, ya tarafların anlaşmasıyla noterde yeniden devir (geri satış) yapılarak ya da mahkeme kararıyla sözleşmeden dönme yoluyla mümkündür. İade, çoğunlukla ayıplı araç veya irade sakatlığı (hile, esaslı hata vb.) iddialarına dayanır.

Noter Satışı İptal Edilir mi?

Kısa cevap: Hayır, tek başına noterde “iptal” tuşu yok. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu m.20 gereğince tescilli araçların satış ve devirleri noterler tarafından yapılır; noter dışında yapılan satışlar geçersizdir. Noter işlemi tamamlandığında devir alıcı adına tescil edilmiş sayılır; geri dönüş için ya anlaşmalı geri devir ya da mahkeme kararı gerekir. Noter, kendiliğinden işlemi geri alamaz. 

İade Hangi Hallerde Mümkün?

1) Ayıplı Araç (Açık/Gizli Ayıp)

Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.219-231 uyarınca satıcı, ayıplı maldan sorumludur. Alıcı, ayıbı uygun sürede bildirirse seçimlik haklarını kullanabilir: sözleşmeden dönme (iade + bedel iadesi), bedelde indirim, ücretsiz onarım veya mümkünse misli ile değişim. İkinci el araçlarda misli değişim pratiğe pek uygun değildir; uygulamada dönme/bedel indirimi ve onarım daha sık tercih edilir. İhbar süresi, TBK m.223’e göre açık ayıpta “uygun süre”, gizli ayıpta “hemen bildirim”dir.

Zamanaşımı: Kural olarak ayıptan doğan davalar, araç alıcıya devrinden itibaren 2 yıl içinde açılmalıdır. Satıcının ağır kusuru varsa bu süre korumasından yararlanamaz. 

2) İrade Sakatlığı (Hile, Esaslı Hata, Gabin)

Satış, hile ile kandırma, esaslı hata (ör. ağır hasarlının gizlenmesi) veya aşırı yararlanma (gabin) gibi hallerle yapıldıysa, sözleşmenin iptali ve bedelin iadesi talep edilebilir. Bu senaryolarda da sonuç, fiilen aracın iade edilmesi ve satış bedelinin geri alınmasıdır.

Galeriden Alınan Araçlarda Ek Koruma (TKHK + Garanti)

Satıcı galeri/işletme ise işlem tüketici işlemidir; 6502 sayılı TKHK kapsamındaki seçimlik haklar (dönme–iade, indirim, ücretsiz onarım, misli değişim) emredici şekilde tüketiciyi korur. Ayrıca dava şartı arabuluculuk ve parasız Hakem Heyeti mekanizmaları devreye girer (aşağıda).

3 Ay/5.000 km Garanti: İkinci el M1/M1G/N1/N1G sınıfı binek ve hafif ticari taşıtlarda, model yılına göre 8 yaşın veya 160.000 km’nin altında ise motor, şanzıman, tork konvertörü/diferansiyel ve elektrik/elektronik sistemleri “3 ay veya 5.000 km” boyunca işletmenin garantisi altındadır. Garanti kapsamında çıkan arızalar azami 45 iş günü içinde giderilmelidir. (8 yaş/160.000 km üzeri araçlarda bu garanti zorunluluğu aranmaz.) 

Ekspertiz Zorunluluğu: Galeriden satışlarda, 8 yaş/160.000 km’ye kadar araçlar için satıştan hemen önce ekspertiz raporu alınması ve alıcıya sunulması zorunludur; rapor satıcı işletmenin sorumluluğundadır. 

Yetkisiz/Satıcıdan Alım (Şahıstan Şahısa) ile Galeriden Alım Arasındaki Fark

• Şahıstan alım: TBK hükümleri uygulanır; iade için ayıp/irade sakatlığı ispatı şarttır. Arabuluculuk ihtiyaridir (zorunlu değil).
• Galeriden alım (tüketici): TKHK + zorunlu arabuluculuk ve Hakem Heyeti yolları işler; 3 ay/5.000 km garanti ve ekspertiz zorunluluğu ayrı bir güvence sağlar. 

2025’te Başvuru Yol Haritası 

1) Teknik Tespit ve Delil Hazırlığı

• Ekspertiz/servis raporu, TÜVTÜRK km ve SBM hasar kayıtlarını toplayın.
• Ayıbı yazılı şekilde ihtar edin: “Aracı iade etmeye hazırım; satış bedelinin iadesini talep ederim.” (Noter ihtarı/KEP, iadeli taahhütlü mektup). İhbarın ispatı alıcıya aittir. 

2) Bedel Aralığına Göre Başvuru Mercii

• 149.000 TL altı tüketici uyuşmazlıkları: Tüketici Hakem Heyeti (zorunlu başvuru).
• 149.000 TL ve üzeri: Zorunlu arabuluculuk → anlaşılamazsa Tüketici Mahkemesi (tüketici mahkemesi yoksa Asliye Hukuk). (Tarih: 1 Ocak 2025’ten itibaren geçerli.) 

3) Şahıstan Alım (Tüketici Kapsamı Dışı) Senaryosu

• İhtar → ihtiyari arabuluculuk (müzakereyi hızlandırır) → Asliye Hukuk’ta sözleşmeden dönme/bedel iadesi davası.
• Zamanaşımı 2 yıl (ağır kusurda istisna). 

4) Sonuç ve Tescil

• Mahkemece dönme kararı verilirse: Araç iade, satış bedeli + yargılama giderleri/faiz (uygunsa) iade edilir; tescil karar uyarınca düzeltilir.
• Anlaşmalı geri devirde ise noterde geri satış yapılarak aracın mülkiyeti satıcıya döner; tescil, noterin elektronik bildirimi ile gerçekleşir. (UAB)

Pratik “İhtarname” Taslağı (Kısa)

“… … tarihli noter satış sözleşmesi ile satın aldığım … plaka sayılı araçta gizli ayıplar bulunduğu ekspertiz/servis raporları ile tespit edilmiştir. TBK m.227 uyarınca sözleşmeden dönme hakkımı kullanıyor; aracı iade etmeye hazır olduğumu, tarafınızdan alınan satış bedelinin ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte iadesini talep ediyorum. Aksi halde yasal yollara başvurulacaktır.” 

Sık Yapılan Hatalar ve İpuçları

• Ekspertiz raporuna güvenip delil toplamayı ertelemek: Gizli ayıp sonradan da çıkabilir; ihbarı geciktirmeyin. 2 yıllık zamanaşımı çalışır.
• Hakem Heyeti sınırını atlamak: 2025’te 149.000 TL altı başvurular Hakem Heyeti’ne zorunlu. Üstü için arabuluculuk şarttır.
• Garanti kapsamını yanlış bilmek: 8 yaş/160.000 km sınırı ve 3 ay/5.000 km kapsamı yalnızca işletmeden alımlarda geçerlidir; şahıstan alımda zorunlu garanti yoktur. 

Sıkça Sorulan Sorular

Noter satışını tek taraflı iptal edebilir miyim?
Hayır. Ya noterde anlaşmalı geri devir yapılır ya da mahkeme sözleşmeden dönme kararı verir. 

Ekspertiz temizdi; yine de iade mümkün mü?
Evet. Gizli ayıp sonradan ortaya çıkabilir; TBK m.223 uyarınca derhal ihbar ve delil şart. 

Dava açmadan önce nereye başvuracağım?
Tüketici işlemlerinde 149.000 TL altı için Hakem Heyeti, üstü için zorunlu arabuluculuk → Tüketici Mahkemesi sıralaması izlenir. 

Zamanaşımı kaç yıl?
Kural olarak 2 yıl; satıcının ağır kusurunda farklı değerlendirme yapılır. 

Galeriden aldığım araç arızalandı; garanti neyi kapsar?
M1/M1G/N1/N1G sınıfı, 8 yaş/160.000 km altı araçlarda motor, şanzıman, diferansiyel, tork konvertörü ve elektrik/elektronik 3 ay veya 5.000 km garanti altında; arıza 45 iş gününde giderilmelidir. 

Özetle: Noter satışı yapılan aracın iadesi, anlaşmalı geri devir ya da mahkeme destekli sözleşmeden dönme ile mümkündür. Delillerinizi erken toplayın, ihtarı geciktirmeyin, 2025’teki 149.000 TL sınırına göre Hakem Heyeti/Arabuluculuk yolunu doğru seçin ve garanti/ekspertiz kurallarını göz önünde bulundurun. Böylece noter araç satışı iadesi sürecini hızlı, hukuka uygun ve delile dayalı biçimde yönetebilirsiniz.