Noter Satışı Yapılan Aracın İadesi Nasıl Olur?
Noter Satışı Yapılan Aracın İadesi Nasıl Olur?
Noter satışı yapılan aracın iadesi, sanıldığının aksine “tek tuşla noter satış iptali” şeklinde gerçekleşen bir işlem değildir. Noterde düzenlenen satış sözleşmesiyle araç mülkiyeti hemen alıcıya geçer ve bu işlem resmî, bağlayıcı bir hukuki sonuç doğurur. Bu nedenle “araç noter satışı nasıl iptal edilir?”, “araç satışı iptal edilebilir mi?”, “satılan araba geri iade edilir mi?” gibi soruların cevabı; çoğu zaman tarafların yeniden noterde devir yapması veya mahkeme kararıyla sözleşmeden dönme yoluna başvurulmasıdır.
İade talebi, genellikle ayıplı araç iddiaları, hile nedeniyle araç satışının iptali, esaslı hata, gabin ya da bazı hâllerde mülkiyeti muhafaza kaydıyla satış sözleşmesinin iptali gibi hukuki sebeplere dayanır. Aşağıda; hem galeriden alınan araç iadesi hem de şahıstan 2. el alınan araç geri iadesi bakımından izlenmesi gereken yollar detaylandırılmıştır.
Noter Satışlı Ne Demek? Noterde Araç Satışı Nasıl Yapılır?
Günlük dilde sık kullanılan “noter satışlı araç” ibaresi, aracın noterde düzenlenen resmî satış sözleşmesiyle devredildiğini ifade eder. Noterde araç satışı nasıl yapılır sorusunun cevabı özetle şöyledir:
- Satıcı ve alıcı, ruhsat ve kimlikleriyle birlikte notere başvurur.
- Noter, sistem üzerinden araç üzerinde rehin, haciz vb. kayıt olup olmadığını kontrol eder.
- Taraflarca bildirilen satış bedeli ve bilgiler sözleşmeye işlenir, imzalar atılır.
- Noter, satış işlemini sisteme işler ve tescil bildirimi gerçekleştirir; böylece araç mülkiyeti alıcıya geçer.
İşlem tamamlandığında, çoğu noterde “noterde işlem yapınca mesaj” veya “noter adınıza işlem yapılmaktadır” içerikli güvenlik amaçlı SMS gönderilir. Bu mesajlar, yapılan işleme ilişkin bilgilendirme niteliğindedir. İstemeyenler için, ilgili noterden veya sistem sağlayıcısından noter SMS bilgilendirme iptali ya da noterde işlem yapınca mesaj iptali talep edilebilse de; bu durum satışın hukuki geçerliliğini etkilemez.
Araç Noter Satışı Nasıl İptal Edilir?
Pratikte en çok sorulan sorular şunlardır: “Noter satışı iptal olur mu?”, “Noterde yapılan işlem iptal edilir mi?”, “Araç satış iptali nasıl olur?”, “Araç noter satış iptali süresi var mı?” veya “Noter satışından sonra cayma süresi var mı?”.
Kural şudur: Noter, tamamladığı satış işlemini tek taraflı olarak geri alamaz. Kanunda, genel anlamda bir “noter satışından sonra cayma süresi” öngörülmemiştir. Dolayısıyla noterde yapılan işlemin iptali, şu yollardan biriyle gündeme gelir:
- Tarafların anlaşmasıyla noterde yeniden satış (geri devir) yapılması,
- Mahkeme kararıyla sözleşmenin feshi/dönmesi veya geçersizliğinin tespiti.
Bu nedenle, “araç aldım geri iade edebilir miyim?” sorusunun cevabı; tek başına pişmanlıkla değil, ayıp, hile, esaslı hata gibi hukuki sebeplerin mevcudiyeti ve çoğu zaman delillerin ortaya konulması ile ilgilidir.
Ayıplı Araç, 2. El Alınan Araç Geri İadesi ve Tüketici Ayıplı Mal İhbar Süresi
İkinci el araçta ayıp bulunması hâlinde; alıcı, Türk Borçlar Kanunu ve tüketici işlemi söz konusuysa 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca çeşitli haklara sahiptir. Özellikle:
- Sözleşmeden dönme (yani araç iadesi + bedel iadesi),
- Bedelde indirim,
- Ücretsiz onarım,
- Şartları varsa misli ile değişim.
İkinci el araçlarda “misli ile değişim” her zaman pratik olmadığı için, uygulamada çoğunlukla “2. el alınan araç geri iadesi” veya bedelde indirim talepleriyle karşılaşılır. Özellikle galeriden alınan araç iadesi veya galeriden alınan aracın iadesi gündeme geldiğinde, uyuşmazlık çoğu zaman bir tüketici işlemi olduğundan TKHK hükümleri devreye girer.
Burada kritik nokta tüketici ayıplı mal ihbar süresidir. Açık ayıplar makul süre içinde, gizli ayıplar ise ortaya çıkar çıkmaz derhal satıcıya bildirilmelidir. Aksi hâlde, “satılan araba geri iade edilir mi?” sorusunun cevabı olumsuzlaşabilir. Ayıplı mal ihbarı, mümkün olduğunca yazılı (noter ihtarı, iadeli taahhütlü mektup, KEP vb.) şekilde yapılmalı ve ispatı saklanmalıdır.
İrade Sakatlığı: Hile Nedeniyle Araç Satışının İptali, Esaslı Hata ve Gabin
Bazı durumlarda araç, hile nedeniyle araç satışının iptali davasına konu olabilir. Örneğin:
- Satıcının kazaları, ağır hasar kayıtlarını, değişen parçaları bilerek gizlemesi,
- Gösterge panelinde kilometre düşürme yapılması,
- Aracın pert kayıtlı olduğunun saklanması,
- Esaslı nitelikte teknik arızaların bilinmesine rağmen “sorunsuz” denilerek satılması.
Bu hallerde; alıcı, hile veya esaslı hata sebebiyle sözleşmenin hükümsüzlüğünü ya da sözleşmeden dönme kararı verilmesini talep edebilir. Mahkeme, iddialar ispatlanırsa, sözleşmenin geçmişe etkili olarak sona ermesine ve aracın iadesi ile satış bedelinin geri ödenmesine karar verebilir.
Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satış Sözleşmesinin İptali
Özellikle taksitle satılan araçlarda, bazen sözleşmeye “mülkiyeti muhafaza kaydı” konulur. Bu durumda, taksitler bitene kadar aracın mülkiyetinin satıcıda kalacağı, alıcının ise aracı kullanma hakkına sahip olacağı kararlaştırılır. Taraflar arasındaki uyuşmazlıkta mülkiyeti muhafaza kaydıyla satış sözleşmesinin iptali gündeme gelebilir.
Bu tür sözleşmelerin feshi veya iptali, çoğu kez sıradan bir “noter iptali nasıl yapılır?” sorusuyla çözülebilecek kadar basit değildir. Genellikle mahkeme kararı gerektirir ve sözleşme hükümleri, ödeme durumu, temerrüt, ihtar süreçleri gibi pek çok ayrıntı değerlendirilir.
Galeriden Alınan Araç İadesi ve Tüketici Hukuku Koruması
Araç satıcısı bir galeri/otomotiv işletmesi ise, işlem çoğunlukla tüketici işlemi sayılır. Bu durumda galeriden alınan aracın iadesi taleplerinde, 6502 sayılı TKHK ve ilgili yönetmelikler devreye girer. Galeriden alınan araç iadesi sürecinde tüketicinin:
- Sözleşmeden dönme (araç iadesi + bedel iadesi),
- Bedelde indirim,
- Ücretsiz onarım,
- Gerektiğinde misli ile değişim
haklarından birini seçme imkânı vardır. Özellikle belli yaş ve km altındaki araçlarda uygulanan zorunlu garanti ve ekspertiz raporu yükümlülükleri, tüketici lehine ekstra güvence sağlar. Uyuşmazlık değeri güncel parasal sınırlara göre belirli bir tutarın altında ise Tüketici Hakem Heyeti, üzerinde ise dava şartı arabuluculuk ve ardından Tüketici Mahkemesi gündeme gelir.
Şahıstan Şahısa Satışta Araç Satışı İptal Edilebilir mi?
Araç bir galeriden değil, doğrudan bir kişiden alınmışsa, uyuşmazlık çoğunlukla Borçlar Kanunu’na tabi satış sözleşmesi olarak değerlendirilir. Bu senaryoda da “araç satışı iptal edilebilir mi?” ve “araç aldım geri iade edebilir miyim?” sorularının cevabı; yine ayıp, hile, esaslı hata gibi hukuki sebeplerin varlığına bağlıdır.
Ayıplı araç iddiasında ayıbın varlığı, önemli olması ve ihbar sürelerinin korunması önem taşır. Deliller (ekspertiz raporları, servis kayıtları, TÜVTÜRK muayene geçmişi, SBM hasar sorguları vb.) titizlikle toplanmalı; satıcıya yazılı ihtar gönderilmelidir. Anlaşma sağlanamazsa, Asliye Hukuk Mahkemesinde sözleşmeden dönme ve bedel iadesi davası açılabilir.
Noterde Yapılan Diğer İşlemlerin İptali: Kefillik, Vekalet, Muvafakat ve Hisse Devri
Sadece araç satışı değil; kefalet, vekalet, muvafakat, hisse devri, misafir taahhütnamesi gibi pek çok işlem de noterde yapılır. Bu nedenle “noter iptali nasıl yapılır?” sorusu çoğu zaman şu alt başlıklarla gündeme gelir:
- Noterden kefillik iptali
- Noter hisse devri iptali
- Noterden verilen muvafakatname nasıl iptal edilir sorusu
- Noterden misafir taahhütname iptali
- Noterde yapılan vekaletname yanlışlıklar ve iptali
Bu işlemler genellikle, ilgili kişilerin yeniden notere giderek iptal/azil metni imzalaması ile sonlandırılır. Örneğin bir vekaletnamenin geri alınması çoğu zaman bir azilname düzenlenmesiyle mümkündür ve bunun için ödenecek bedel, güncel tarifeye göre noter vekalet iptal ücreti 2025 gibi yıl bazlı ücretlere tabidir. Aynı şekilde, bazı muvafakat ve taahhütnameler de yeni bir noter belgesiyle geri alınabilir.
Vasiyet bozulur mu sorusuna gelince; vasiyetname de kural olarak tek taraflı bir irade beyanıdır. Vasiyeti düzenleyen kişi, kendi sağlığında vasiyetini geri alabilir, değiştirebilir veya yeni bir vasiyetle önceki vasiyetini hükümsüz kılabilir. Ancak miras açıldıktan sonraki uyuşmazlıklar, artık mahkeme nezdinde tenkis/iptal davaları ile çözümlenir.
Noter Hatası, Satış Bedeli Düzeltme ve Yüksek Gösterim Sorunları
Bazı durumlarda vatandaşlar, “noter yanlış yazmış”, “noter hata yaparsa ne olur?” veya “noter araç satış bedeli düzeltme nasıl yapılır?” gibi sorularla karşılaşır. Örneğin:
- Aracın plakasının, şasi numarasının veya km bilgisinin yanlış yazılması,
- Satış bedelinin sehven hatalı girilmesi,
- Noterde satış bedelinin yüksek gösterilmesi yoluyla vergi ve harç etkilerinin değişmesi.
Bu tür hatalarda, çoğu zaman tarafların birlikte notere başvurması ve düzeltme işlemi yapılması gerekir. Basit maddi hatalar için bazen düzeltme şerhi ile yetinilebilir; ancak taraf iradesini değiştiren nitelikteki hatalar, bir mahkeme kararı gerektirebilir. Özellikle bilerek satış bedelinin yüksek gösterilmesi veya düşük gösterilmesi; vergi, harç ve olası hukuki uyuşmazlıklar bakımından ciddi sonuçlar doğurabilir.
Güvenli Ödeme, Fuzul Oto İptali ve Noter Dolandırıcılığı Riskleri
Son yıllarda araç satışlarında güvenli ödeme sistemleri yaygınlaşmıştır. Bu sistemler, bedelin belirli şartlar yerine gelene kadar aracı bir aracı kurumda veya blokeli hesapta tutmayı amaçlar. Ancak bazen kullanıcılar, işlemi sonradan vazgeçmek isteyerek güvenli ödeme iptali veya “güvenli ödeme nasıl iptal edilir?” sorusuyla karşı karşıya kalır. Burada izlenecek yol; kullanılan platformun sözleşme ve kurallarına, işlemin hangi aşamada olduğuna göre değişir.
Benzer şekilde, taksitli araç edindirme sistemleri veya çeşitli organizasyonlar için “fuzul oto iptal etme” gibi aramalar yapılabilmektedir. Bu tür sistemlerde:
- İmzaladığınız sözleşme metni dikkatle incelenmeli,
- İptal hâlinde uygulanacak cezai şart, kesinti, masraf hükümleri öğrenilmeli,
- Gerektiğinde yazılı ihtar ve arabuluculuk/mahkeme süreçleri düşünülmelidir.
Öte yandan, özellikle internet üzerinden yayılan sahte linkler ve SMS’lerle noter dolandırıcılığı yapılabildiği görülmektedir. “Noter adınıza işlem yapılmaktadır” benzeri mesajlar geldiğinde; linklere tıklamadan, doğrudan resmî kanallardan ve noterden doğrulama yapılması, şüpheli durumda ise gerekli mercilere başvurulması önemlidir. Bu tür şikâyetler için resmî merciler ve ilgili noter şikayet hattı veya baro/meslek örgütleri üzerinden destek alınabilir.
2025’te Araç Satış İptali ve İade İçin Yol Haritası
1) Teknik Tespit ve Delillerin Toplanması
- Araçla ilgili ekspertiz raporu, yetkili servis kayıtları, TÜVTÜRK muayene ve kilometre bilgileri, SBM hasar kayıtları temin edilmelidir.
- Ayıp veya hile iddiası, mümkünse fotoğraf, video, yazışma ve tanık beyanlarıyla desteklenmelidir.
- Satıcıya karşı mutlaka yazılı ihtar gönderilmeli; ihbarda, aracı iade etmeye hazır olunduğu ve bedel iadesi istendiği açıkça belirtilmelidir.
2) Tüketici İşlemlerinde Başvuru Mercii
İşlem bir tüketici işlemi ise (örneğin galeriden alınan araç iadesi söz konusuysa), izlenecek yol, uyuşmazlık bedeline göre değişir. Tüketici Hakem Heyetine başvuru sınırları her yıl güncellenmekte olup; 2025 yılı için resmi tebliğlerde ilan edilen parasal sınırların altında kalan uyuşmazlıklarda öncelikle Hakem Heyetine başvuru zorunludur. Daha yüksek tutarlı uyuşmazlıklarda ise önce dava şartı arabuluculuk, ardından Tüketici Mahkemesi gündeme gelir.
3) Şahıstan Şahısa Satışta Başvuru Yolu
- Satıcıya noter ihtarı veya iadeli taahhütlü mektupla ayıp/hile bildirimi yapılır.
- Müzakere yolu sonuç vermezse, tercihen ihtiyari arabuluculuk denenebilir.
- Son aşamada Asliye Hukuk Mahkemesinde sözleşmeden dönme ve bedel iadesi davası açılır.
4) Sonuç ve Tescil İşlemleri
- Taraflar anlaşırsa, noterde yeni bir satış yapılarak araç eski sahibine devredilebilir; bu, fiilen bir geri satış işlemidir.
- Mahkeme dönme/iptal kararı verirse; araç iade edilir, satış bedeli faizi ve yargılama giderleriyle birlikte ödenir, tescil işlemleri karar doğrultusunda düzeltilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Araç noter satışı nasıl iptal edilir?
Noterde yapılan araç satışı, basit bir “iptal” tuşuyla geri alınamaz. Noter satışı iptal olur mu sorusunun cevabı; ancak tarafların yeniden noterde satış yapması veya mahkeme kararıyla sözleşmenin sona erdirilmesi şeklindedir.
Noterde yapılan işlem iptal edilir mi?
Araç satışı, vekalet, muvafakat, taahhüt gibi noterde yapılan işlemin iptali; çoğu zaman yeniden noter işlemi (azil, iptal, düzeltme şerhi vb.) veya bazı hâllerde mahkeme kararı gerektirir. Her işlem için iptal yöntemi farklıdır.
Satılan araba geri iade edilir mi, araç aldım geri iade edebilir miyim?
Sırf pişmanlık nedeniyle araç geri iade edilemez. Ancak ayıplı araç, hile veya esaslı hata gibi hukuki sebepler varsa; delillere dayanarak araç iadesi ve bedel iadesi talep edilebilir.
Noter satışından sonra cayma süresi var mı?
Genel olarak araç satışında, noter işlemi tamamlandıktan sonra kanunda öngörülmüş bir cayma süresi yoktur. İade, ancak yukarıda açıklanan hukuki sebeplerle ve yöntemlerle mümkündür.
Noter SMS bilgilendirme iptali ve “noterde işlem yapınca mesaj iptali” nasıl olur?
İşlem sonrası gelen bilgilendirme SMS’leri, güvenlik ve bilgilendirme amaçlıdır. Bu mesajların kaldırılması için ilgili notere veya sistemi yöneten kuruma başvurarak noter SMS bilgilendirme iptali talep edilebilir. Ancak bu, yapılan noter işleminin geçerliliğini değiştirmez.
Galeriden alınan araç iadesi için ne yapmalıyım?
Satıcı bir işletme ise, uyuşmazlık çoğu zaman tüketici uyuşmazlığı sayılır. Önce ayıplı mal ihbarı ve seçimlik hakkın (iade, indirim, onarım, değişim) kullanıldığı yazılı bir başvuru yapılmalı, sonuç alınamazsa parasal sınıra göre Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi yoluna gidilmelidir.