Krank Sensörü Nedir? Arıza Belirtileri Nelerdir?

Krank Sensörü Nedir? Arıza Belirtileri Nelerdir?

Araç motorlarının doğru çalışabilmesi için pek çok sensör ve elektronik bileşen bir arada görev yapar. Bu sistemlerden biri de krank sensörü ya da diğer adıyla krank mili sensörüdür. Motorun çalışmasında temel rol oynayan bu parça, motor devri, ateşleme zamanlaması ve yakıt enjeksiyonu gibi kritik süreçlerin doğru şekilde yürütülmesini sağlar.
Bu yazıda “Krank sensörü nedir, ne işe yarar, arızalandığında hangi belirtiler görülür ve ne zaman değiştirilmelidir?” sorularına detaylı yanıtlar bulabilirsiniz.

Krank Sensörü Nedir?

Krank sensörü, motorun alt kısmında yer alan krank milinin dönüş hızını ve konumunu ölçen bir elektronik bileşendir. Bu sensör, motor kontrol ünitesine (ECU) sürekli olarak sinyal göndererek motorun devir sayısını (RPM) hesaplamasına yardımcı olur.
Motorun performansının dengeli olması, ateşleme zamanlamasının doğru yapılması ve yakıtın optimum şekilde püskürtülmesi için krank sensörü verileri büyük önem taşır.

Krank sensörleri genellikle otomatik vitesli araçlarda yaygın olarak kullanılsa da bazı manuel vitesli araçlarda da bulunabilir. Temel görevi, motorun dönüş hızını tespit ederek ECU’ya doğru veri akışı sağlamaktır.

Krank sensörleri iki ana tipe ayrılır:

• Manyetik Tip Krank Sensörü: Harici voltaj beslemesi gerektirmez. İçerisindeki mıknatıs aracılığıyla manyetik alan oluşturur ve bu alanın değişimiyle motor kontrol ünitesine sinyal gönderir.
• Hall Etkili Tip Krank Sensörü: Elektrik beslemesi ile çalışır ve içinde bulunan yarı iletken plaka sayesinde motor devrindeki değişiklikleri ECU’ya iletir.

Krank Sensörü Ne İşe Yarar?

Krank sensörünün temel görevi, krank milinin konumunu ve dönme hızını ölçmek ve bu bilgiyi motor kontrol ünitesine aktarmaktır. ECU bu verileri kullanarak:

• Yakıt enjeksiyon zamanlamasını,
• Ateşleme sırasını,
• Devir kontrolünü,
• Motor performans optimizasyonunu
  otomatik olarak düzenler.

Bu sensörün hatasız çalışması, motorun verimli ve sarsıntısız çalışmasını sağlar. Eğer krank sensöründen gelen bilgiler yanlış veya eksik olursa, motor yakıt tüketimini artırabilir, dengesiz çalışabilir veya hiç çalışmayabilir.

Krank Sensörü Neden Arıza Yapar?

Krank sensörü, elektronik ve manyetik prensiplerle çalışan hassas bir parçadır. Zamanla veya dış etkenler sebebiyle çeşitli nedenlerle arıza yapabilir. En sık görülen sebepler şunlardır:

• Manyetik alanda meydana gelen bozulmalar,
• Bobin veya dişli sisteminde aşınma,
• Kablo kopması veya oksitlenme,
• Aşırı ısınma veya motor titreşimi,
• Motor yağı ve kir birikimi nedeniyle sensör ucunun kirlenmesi.

Bu tür arızalar yalnızca sensörün performansını değil, aynı zamanda motorun ateşleme ve yakıt sistemlerini de doğrudan etkiler. Bu yüzden erken teşhis edilmesi son derece önemlidir.

Krank Sensörü Arıza Belirtileri Nelerdir?

Krank sensörü arızası, araçta bir dizi belirtiyle kendini gösterebilir. Aşağıdaki durumlar yaşanıyorsa sensörün arızalı olma ihtimali yüksektir:

• Marşa basıldığında araç geç çalışıyor veya hiç çalışmıyor,
• Motor aniden stop ediyor veya rölantide düzensiz çalışıyor,
• Motor arıza lambası (check engine) sürekli yanıyor,
• Araç sabit hızda dengesiz hızlanma ve yavaşlama gösteriyor,
• Motor yanlış ateşleme yapıyor ve araç titriyor,
• Yakıt tüketimi artıyor,
• Vites geçişleri sırasında dalgalanma hissediliyor,
• Egzoz valfleri zamanında açılmıyor veya
• Eksantrik mili senkronizasyon hatası oluşuyor.

Bunların yanı sıra, bazı araçlarda sensör arızası OBD cihazı ile tespit edilebilir. Aşağıdaki hata kodları genellikle krank sensörü arızasına işaret eder:

• P0335 – Krank mili sensörü devre arızası
• P0336 – Sinyal aralığı/dalga formu hatası
• P0337 – Düşük voltaj sinyali
• P0338 – Yüksek voltaj sinyali
• P0339 – Kesintili sinyal hatası

Krank Sensörü Ne Zaman Değişir?

Krank sensörleri genellikle uzun ömürlü parçalardır ve belirli bir periyodik değişim süresi bulunmaz. Ancak aşağıdaki durumlarda değişim gerekebilir:

• Arıza tespit cihazında ilgili hata kodlarının görünmesi,
• Sensörün fiziksel olarak zarar görmesi,
• Manyetik alanın artık düzgün çalışmaması.

Krank sensörünün arızalanması motorun çalışmasını doğrudan etkiler. Bu nedenle rutin bakım sırasında sensör bağlantılarının ve kablolarının kontrol edilmesi önerilir. Arızalı sensörün zamanında değiştirilmemesi, ateşleme sistemi ve yakıt enjeksiyonu gibi daha pahalı onarımlara yol açabilir.

Krank Sensörü Fiyatları Nedir?

Krank sensörü fiyatları, aracın markasına, modeline ve kullanılan sensör tipine göre değişiklik gösterir.
Genel fiyat aralıkları şu şekildedir:

• Giriş ve orta segment araçlar: 150 – 500 TL
• Üst segment veya ithal araçlar: 500 – 3000 TL

Fiyatlar döviz kurlarına ve yedek parça tedarikçilerine göre değişkenlik gösterebilir. En doğru fiyat bilgisi için yetkili servis veya oto yedek parça tedarikçisinden teklif alınmalıdır.